cambium, -i, n. – 1) Tausch: – a) Geldwechsel bzw. Ort, wo gewechselt wird, d.i. Bank: INSCR Per 1 ARTIS CAMBII. BORNITZ numm p.40 Nummum vero nummis permutari posse non dubium est. Cuius permutationis genus praecipuum 'Cambium' à verbo 'Cambiare', Quo Apuleius utitur, à Graeco καράπτω, unde Francis 'Change' i. e. ἀμοιβή, unde ἀργοραμόιβους, Germ. 'Der Wechsell', quod et Isaacus Casaubonus et Priscanus ... notavit. GOTTFRIED Avity arch p.614 Sunt praeterea Genuates in facienda versura et cambio prae ceteris versatissimi. BESOLD thes p.939 Hincque hodie Cambium est commutatio unius generis in aliud genus numismatum. SCHOPPE phil p.258 se iam statim quadraginta millia ducatorum per cambium solvi curaturum. == ibid. alias cambii literas eiusdem valoris pro Mansfeldensi Venetiis missum iri. DINNER pret p.3 collybum pecuniaeque permutationem - vulgò Cambia vocant. PEXENFELDER appar p.672 Cambium vero quid esse putas? Desiderius: Rem et vocabulum peregrinum. Mercurialis: Ita est; quanquam nonnemo putet hanc, elegantem et antiquam esse vocem. Ego malo Collybum cum Graecis dicere. – b) Tauschhandel: PINI cerret 13 Cagnabaldi nominati sunt a cambio seu permutatione ... Hi falsas margaritas, anulos vel torques pecuniis aut aliis bonis mercibus permutant. GOTTFRIED Avity arch p.69 equis pulcherrimis, aliisque mercibus innumeris, quas mercatoribus facto cambio vel permutatione tradunt, ipsi vicissim ab iis accipientes vestes et togas pretiosas. CLVVERVS hist p.419 Papae pro Bambergicis et Fuldensibus, que reposcebat, legatis, Samnium, Calabriam, Campaniamque velut cambii jure tradidit. MASEN pal lig III p.459 illi vestium Est affluentia, nobis inopia. Cambium ego cogito, Quo inopiae hujusce aliquid trans Thulem mittam ultimam. – c) allgemein: SERRAVALLE comm Dante inf 13,52-54 ita quod 'invece', idest 'pro cambio alicuius' emende. KYNASTON Troil 4,11 [16 R.] Ut unus mihi datus sit eorum | Ex cambio, qui pro nata commutetur.
– 2) Veränderung, Verwandlung: COLVIVS Huygens-Con ep 5391 (1655) Ille autem durissimum illud metallum in concavum et convexum vitrum mutari optat, hoc est cambium quod desyderat.
– 3) ein Körpersaft: PINCIER otium p.172 (tit) Quatuor humores secundarii, innominatus, ros, gluten et cambium. BLANCKAERT lex med p.143 Cambium est humor secundarius secundum Auicennam, cuius usus erat, partes nutrire: primus dicebatur humor ros sive innominatus: Secundus, gluten: et tertius, qui proxime in alimentum convertebatur, cambii nomine veniebat.